आदित्य एल-१ चा सूर्याच्या दिशेने प्रवास सुरू असतानाच  माहिती जमा करण्यास सुरूवात 

  • अविरत वाटचाल न्यूज नेटवर्क
  • नवी मुंबई, 24 सप्टेंबर 2023
पहिली भारतीय सौर मोहिम असलेले आदित्य एल-1 हे अंतराळ यान सूर्याचा अभ्यास करण्यासाठी प्रक्षेपित करण्यात आले आहे. आदित्य एल-1 ला भारताची सूर्याजवळची प्रयोगशाळा असंही म्हटलं जाते. या यानाची आतापर्यंत चार वेळा कक्षा बदलल्यानंतर आता यानाचा प्रवास  सूर्याच्या दिशेने लॅंग्रेज पॅाईंटकडे सुरू झाला आहे. या कालावधीत आदित्य एल-1 वर बसविण्यात आलेल्या विविध शास्त्रीय उपकरणांनी सूर्याच्या संबंधित, वातावरणातील घटकांचा अभ्यास करण्याचे काम सुरू केले आहे. आदित्य वरील आदित्य सोलार विंड पार्टिकल्स या उपकरणातील स्टेप्स (एसटीईपीएस) हे एक साधन आहे. या स्टेप्स् मध्ये  सहा सेन्सर्स आहेत, जे प्रत्येक वेगवेगळ्या दिशांनी निरीक्षण करतात आणि सुप्रा-थर्मल आणि ऊर्जाक्षम आयन मोजतात. पृथ्वीच्या कक्षेदरम्यान गोळा केलेला डेटा शास्त्रज्ञांना ग्रहाभोवती असलेल्या कणांच्या चुंबकीय क्षेत्राच्या उपस्थितीच्या वर्तनाचे विश्लेषण करण्यास मदत करतो.
 
भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने (इस्रो) 2 सप्टेंबर रोजी प्रक्षेपित केलेले आदित्य-एल1, पृथ्वीपासून सुमारे 1.5 दशलक्ष किमी अंतरावर असलेल्या पहिल्या लॅग्रॅन्गियन पॉईंटपर्यंत जाईल, इस्रोने एक्स या सोशल नेटवर्किंग साईटवर  दिलेल्या माहितीनुसार, ऑफ टू सन-अर्थ एल1 पॉइंट ट्रान्स-लॅग्रेंजन पॉइंट 1 इन्सर्शन ( टीएल 11) युक्ती यशस्वीरित्या पार पाडली गेली आहे. अंतराळयान आता एका मार्गावर आहे जे ते सूर्य-पृथ्वी एल 1 बिंदूवर घेऊन जाईल.

लॅग्रॅन्जियन पॉइंट्स असे आहेत जिथे गुरुत्वाकर्षण शक्ती, दोन वस्तूंमध्ये कार्य करणार्‍या, एकमेकांना अशा प्रकारे संतुलित करतात की अंतराळ यान दीर्घ कालावधीसाठी स्थिर राहू  शकते. गणितज्ञ जोसेफ लुई लॅग्रेंज यांनी शोधलेल्या सौर निरीक्षणांसाठी एल-1 बिंदू हा लॅग्रॅन्गियन बिंदूंपैकी सर्वात महत्त्वाचा मानला जातो.
सूर्याचे कण जे सूर्यमालेत झिरपतात, ते सुप्रा थर्मल अँड एनर्जेटिक पार्टिकल स्पेक्ट्रोमीटर  नावाच्या यंत्राच्या साहाय्याने काढले जातील, जो आदित्य सोलर विंड पार्टिकल एक्सपेरिमेंट पेलोडचा एक भाग आहे.
आदित्य एल-1 आपल्या पृथ्वीपासून 52,000 किलोमीटरवर होते तेव्हापासून स्टेप्स् ने  पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्रातून कार्य करण्यास सुरुवात केली आहे. अहमदाबादमधील स्पेस अॅप्लिकेशन सेंटर (एसएसी ) च्या पाठिंब्याने पीआरएल यांनी स्टेप्स् विकसित केले आहे.
आदित्य एल-1 या अंतराळयान लॅंग्रेज पॉईंटपर्यंत पोहोचण्यासाठी लागणा-या चार महिन्यांच्या प्रवासादरम्यान ते सौर वाऱ्यातील ऊर्जावान कणांचा अभ्यास करणार आहे .
========================================================